Op woensdag 18 januari om 20 uur start in één van de zalen van de Jachtlaankerk de eerste van vier opeenvolgende woensdagavonden over de geschiedenis van de relatie tussen kennis en religie. Deze avonden staan onder leiding van Pier Slump, lid van onze wijkgemeente. De eerste avond bestaat uit een heel korte inleidende presentatie over de definitie van de gebruikte begrippen, over een ‘kijk op de wereld’ en de verschillen tussen ‘kennis’ en ‘religie’. Het grootste deel van de avond “Botsing en opbouw wereldbeeld” zal gaan over de eerste botsing tussen ‘kennis en religie’ van ± 550 v. Chr. Een botsing waarvan de echo vandaag nog naklinkt. (Over die echo zullen de meningen kunnen verschillen!)
Vervolgens wordt via de zienswijzen van een aantal (natuur)filosofen de geleidelijke opbouw van een totaal wereldbeeld besproken. Een ‘kijk’ (of paradigma) dat 1500 jaar stand zou houden.
De tweede avond zal het eerste deel vooral liggen op het ontstaan van christendom en de ‘vergrieksing’ daarvan. Het grootste deel echter heeft als titel “De religie als motor van de kennis” waarbij menigeen verbaasd zal zijn, hoe religie, met name in de middeleeuwen, de voortgang van kennis heeft gefaciliteerd en gestimuleerd. Hoe op de jonge universiteiten de ‘zeven kunsten’ werden beoefend en wat de ‘scholastiek’ inhoudt, komt voorbij.
In de derde avond, met als titel “De complexe confrontatie van 1616” staat het ‘conflict’ tussen Galileï en de Paus centraal. Wat was daar aan de hand? Ging het om de opvatting van Copernicus, of was er meer?
Het zal verder gaan over de start van de ‘moderne tijd’. Ook hier speelt de kerk een zekere rol, maar haar invloed neemt af vanwege de toenemende autonomiteit van de universiteiten.
De vierde avond gaat het om de huidige tijd. Hierin zal de vorige eeuw centraal staan, met als titel “De onzekere 20e eeuw”. Het zal hier gaan om de nieuwe natuurkunde, om de kerk die een zekere afstand houdt, echter vooral wil ik een aantal wetenschappers aan het woord laten over het onderscheid ‘kennis’ en ‘religie’, waarbij aan het woord komen: paleontoloog Steven Jay Gould, rabbijn Zvi Marx en de theologen Willem B Drees, Hans Küng en Sjoerd Bonting. En met de beschouwing van deze geleerden is de cirkel naar het begin van de eerste avond rond, waarbij het ging om het verschil tussen ‘religie’ en ‘kennis’.